ضرورت حفاظت از لوازم منزل در مقابل عواملی مانند نوسان برق امروز اهمیت بسیار بیشتری نسبت به گذشته پیدا کرده است. قیمت بالای دستگاهها امکان خرید دوباره این لوازم را محدود کرده است
این روزها لازم است که بیشتر از گذشته مراقب لوازم منزل باشیم. قیمت اکثر لوازم منزل به صورت صعودی بالا رفته و امکان خرید دوباره و جایگزنی آنها را محدود کرده است. نوسان برق یکی از خطرهایی است که سلامت لوازم برقی منزل را تهدید میکند. در ادامه متخصصین تعمیر لوازم صوتی و تصویری رایان به شما میگویند چگونه می توانید لوازم صوتی و تصویری منزل خود را از نوسانات برق محافظت کنید.
نوسان برق چیست؟
برای دفع هر تهدید باید ابتدا آن خطر و تهدید را به طور کامل شناسایی کنیم. برق شهری در ایران 220 ولت متناوب است. منظور از نوسان برق افزایش این مقدار تا حدود 250 ولت و یا ایجاد پیک های لحظه ای است. این پیک ها در کسری از ثانیه وارد دستگاه میشوند و مقدار آنها تا 2000 ولت میرسد.
داخل دستگاهها و در بخش پاور معمولا قطعاتی وجود دارد که در مقابل این امواج عکسالعمل نشان میدهند و از دستگاه حفاظت میکنند. اما مشکل آنجاست که این قطعات کند (slow) هستند و تا زمان واکنش آنها امواج مخرب آسیب خود را به دستگاه وارد کرده است.
محافظ برق چگونه عمل میکند؟
بسیاری از ما در منازل و سر راه لوازم مختلف منزل مانند یخچال و فریزر و تلویزیون و رسیور خود از چند راهی های محافظ دار استفاده می کنیم. اما این محافظ ها در واقع چه کاری برای ما انجام میدهند و نقش حفاظتی آنها چگونه است؟
داخل این محافظ ها یک مدار الکترونیکی اندازه گیری دامنه یا همان ولتاژ برق ورودی وجود دارد. برق کشور ما 220 ولت است و اکثر دستگاهها متناسب اب ای ولتاژ ساخته و یا وارد می شوند. متناسب با این استاندارد مقدار ولتاژ مناسب برای برق ورودی در اکثر دستگاههای محافظ بین 175 تا 240 ولت تشخیص داده شده است. اگر دامنه برق ورودی به دستگاه محافظ در زمانی بین 1 تا 3 قیقه در محدوده این رنج باشد خروجی دستگاه فعال شده و چراغ سبز آن روشن میشود.
بیشتر بخوانید : 5 ایراد متداول لوازم صوتی و تصویری + روش جلوگیری از آنها
اشکال محافظ برق چیست؟
یکی از اشکالات یا بهتر بگوییم ویزگی های دستگاههای محافظ برق اینست که هیچ تثبیتی روی مقدار ولتاز انجام نمیدهند. برق خروجی دستگاه دقیقا دارای همان مقدار نوسانی است که برق ورودی دارد. به بیان سادهتر ولتاژ برق ورودی بین رنج نرمال محافظ (بین 175 تا 240 ولت) تغییر میکند و دستگاه هیچ تاثیری روی آن نمیگذارد.
نکته مهم دیگر در مورد این دستگاه هم همانطور که قبلا هم توضیح دادیم کند بودن آنهاست. دستگاههای محافظ معمولا برای عکسالعمل حداقل یک ثانیه زمان لازم دارند. در همین زمان دستگاه ما میتواند به شدت آسیب ببیند.
خرابی تلویزیون در اثر نوسان برق
بخش پاور در تلویزیون های ال سی دی و ال ای دی با روش سوئیچینگ ساخته میشود. دامنه ولتاژ ورودی پاور سوئیچینگ معمولا می تواند بین 110 تا 240 ولت متغیر باشد. این به آن معناست که برق ورودی دستگاه می تواند بین 110 تا 240 ولت تغییر کند بدون آنکه در کار کرد دستگاه اختلالی ایجاد شود. در واقع ولتاژهای خروجی بخش پاور با وجود تغییر ولتاژ ورودی ثابت باقی می ماند.
خرابی تلویزیون در اثر نوسان برق معمولا زمانی اتفاق میافتد که نوسانات بیشتر از حد تحمل پاور باشد. مثلا بیشتر از 250 ولت شود و یا پیک های لحظهای ایجاد شود. حالت دیگری که میتواند باعث آسیب دیدگی تلویزیون ما شود دو فاز شدن برق است. همه این تغییرات نامطلوب میتواند به پاور تلویزیون آسیب وارد کند و میزان خسارت ایجاد شده نسبت به کیفیت ساخت پاور و سطح حفاظتی آن بستگی زیادی دارد.
بعضی از بردهای پاور که در برخی از برندهای معروف مانند پاناسونیک یا سونی استفاده میشوند در زمان ایجاد نوسان برق دچار آسیبهای جزئی میشوند در حالیکه برخی دیگر ممکن است به شدت آسیب ببینند و حتی دامنه آسیب به قطعات دیگر هم وارد شود.
جلوگیری از خرابی تلویزیون در اثر نوسان برق
با رعایت چند نکته ساده میتوانید بالاترین سطح حفاظت لوازم صوتی و تصویری از جمله تلویزیون را در مقابل نوسانات برق شهری ایجاد کنید. نکته اینجاست که نمیتوانیم دستگاهها را به طور کامل حفاظت کنیم و بعلت وصل بودن برق شهری به دستگاهها ممکن است برخی مواقع نوسانات به دستگاه ما وارد شود. مهم اینست که سطح ورود این نوسانات به حداقل برسد به نحوی که دستگاه به طور مستقیم تحت آسیب قرار نگیرد.
لوازم صوتی و تصویری را از حالت استندبای خارج کنید.
حالت استندبای را باید حالت آماده به کار دستگاه معنا کرد نه خاموش. در حالت استندبای معمولا حدود 30% از قطعات دستگاه روشن و در حال کار هستند. ضمن کوتاه شدن عمر مفید، این قطعات نسبت به سایر قطعات در معرض نوسانات برق هم قرار دارند.
در مواقع طوفان فیش آنتن هوایی و اتصال برق را با هم جدا کنید.
بسیاری از تلویزیونها بعلت ورود برق به بخش تیونر دچار آسیب دیدگی میشوند. آنتن هوایی بعنوان جذب کننده جرریانهای الکتریکی در هوا، این انرژیهای سرگردان را جذب و به بخش تیونر تلویزیون هدایت میکند.
از چند راهی استاندارد استفاده کنید.
اتصال نادرست در هنگام عبور جریان بعلت ایجاد مقاومت گرم میشود. این گرما تا حد ایجاد ایجاد آب شدگی و حتی آتش سوزی در سیمها و اتصالات ممکن است بالا برود. در حالت استاندارد اتصال بین در قطعه بیاد فاری حدود یک پوند را تحمل کند. به بیان سادهتر ار دوشاخهای را به پریز برق زدید اگر وزنهای حدود نیم کیلو به دوشاخه وصل کنید نباید از پریز جدا شود.
