برد تیکان یا T-Con یکی از مدارهای الکترونیکی مهم در تلویزیون است که سیگنال‌های تصویری را از برد اصلی دریافت کرده و به صفحه نمایش ارسال می‌کند. خرابی این برد می‌تواند باعث بروز مشکلات مختلفی در نمایش تصویر شود. در ادامه، به بررسی علائم رایج خرابی برد تیکان و راه‌های تشخیص آن خواهیم پرداخت.

برد تیکان را باید پرچالش‌ترین قطعه تلویزیون‌های LCD و LED بدانیم. ولتاژ مورد نیاز برد تیکان از طریق برد پاور تامین می‌شود، سیگنال ورودی آن از برد اصلی (Main Board) می‌آید و خروجی آن به پنل (صفحه نمایش) متصل است و خرابی هر یک از آنها می‌تواند روی عملکرد صحیح برد تیکان موثر باشد.

به عبارت ساده‌تر، هرگونه اختلال در عملکرد برد پاور یا برد اصلی و حتی پنل می‌تواند به طور مستقیم روی تیکان تلویزیون تاثیر بگذارد و تشخیص خرابی تیکان را سخت‌تر کند.

برد تیکان (T CON) تلویزیون چیست و در کجای آن قرار دارد؟

نام کامل و صحیح برد تیکان (Timing Controller Board) است  و در واقع بخشی از مجموعه پنل (صفحه نمایش) تلویزیون‌های ال سی دی و ال ای دی محسوب می شود. وظیفه اصلی برد تیکان پردازش نهایی سیگنال تصویر و زمان بندی آن برای انتقال به صفحه نمایش تلویزیون است.

صفحه نمایش تلویزیون را به چند بخش عمودی تقسیم کنیم که هر بخش توسط یک فلت (COF) کنترل میشود. وظیفه پردازش سیگنال همه این فلت ها و زمانبندی صحیح ارسال سیگنال به بخش های مختلف عمودی و افقی تصویر بوسیله برد تیکان انجام می‌شود.

ورودی برد تیکان، سیگنال تصویر است که از مین برد تلویزیون بوسیله کابل LVDS به برد تیکان منتقل می‌شود. خروجی برد تیکان هم همانطور که گفتیم سیگنال پردازش شده است که به برد آدرس و فلت‌های (COF) پنل منتقل می‌گردد.

علائم خرابی برد تیکان تلویزیون

حالا که با وظیفه برد تیکان و نقش آن در تلویزیون های ال سی دی و ال ای دی آشنا شدیم بهتر می‌توانیم نشانه‌های خرابی برد تیکان را درک کنیم.

مهمترین نشانه خرابی برد تی کان بهم ریختگی تصویر است. بهم ریختگی یا ضعف در سیگنال تصویر ممکن است به صورتهای مختلف نشان داده شود که مهمترین آنها عبارتند از‌:

1. قطع شدن تصویر تلویزیون
2. سفید شدن تصویر تلویزیون
3. بهم ریختگی رنگها در تصویر تلویزیون
4. ایجاد خطوط عمودی و یا افقی در تصویر تلویزیون

قطع شدن تصویر تلویزیون

یکی از رایج‌ترین مشکلات ناشی از خرابی برد تیکان، قطع شدن ناگهانی تصویر تلویزیون است. برد تیکان مسئول هماهنگی و کنترل سیگنال‌های تصویری است و خرابی آن می‌تواند به اختلال در این فرایند منجر شود. زمانی که برد تیکان به درستی کار نکند، سیگنال‌های تصویری به طور کامل یا جزئی به پنل نمایشگر نمی‌رسند و در نتیجه، تصویر تلویزیون قطع می‌شود. این مشکل می‌تواند به صورت ناگهانی و بدون هیچ هشدار قبلی رخ دهد و در حین تماشای برنامه مورد علاقه شما، تجربه نامطلوبی را ایجاد کند.

سفید شدن تصویر تلویزیون

سفید شدن تصویر تلویزیون یکی از ایرادهایی است که در اثر خرابی برد تیکان با آن مواجه می‌شویم. این مشکل در تلویزیون‌های ال سی دی سامسونگ زیاد دیده می‌شود.

در این حالت تصویر وجود دارد اما زمینه تصویر سفید است. می توان این حالت را به بالارفتن میزان روشنایی (BRIGHTNESS) تشبیه کرد. البته این افزایش به حدی است که تصویر به سختی دیده می‌شود.

بهم ریختگی رنگها در تصویر تلویزیون به علت خرابی برد تیکان

همانطور که گفتیم سیگنال تصویر برای انتقال به بخش‌های مختلف صفحه نمایش باید زمانبندی شود. این عملیات در برد تیکان تلویزیون انجام می‌شود.

اگر به هر دلیل این زمانبندی به درستی انجام نشود سیگنال تصویر در زمان صحیح به بخش‌های مختلف صفحه نمایش نمی‌رسد. این ایراد به صورت بهم ریختگی تصویر تلویزیون دیده می‌شود.

ایجاد خطوط عمودی و یا افقی در تصویر تلویزیون

آخرین نشانه خرابی برد تیکان تلویزیون که بررسی می‌کنیم، ایجاد خطوط عمودی یا افقی روی صفحه نمایش است. این خطوط می‌توانند به رنگ‌های مختلف و با ضخامت‌های متفاوت ظاهر شوند و در کل صفحه یا بخشی از آن پخش شوند.

برد تیکان نقش مهمی در کنترل و هماهنگی سیگنال‌های تصویری دارد و خرابی آن باعث اختلال در این فرایند می‌شود. در نتیجه، تصویر به جای نمایش یکدست، با خطوط و نوارهای رنگی یا سیاه و سفید قطع می‌شود.

علت ایجاد خطوط عمودی یا افقی در اثر خرابی برد تیکان به این صورت است که برد تیکان وظیفه دارد سیگنال‌های تصویری را به صورت دقیق به پنل نمایشگر ارسال کند. در صورتی که این برد دچار مشکل شود، سیگنال‌ها به درستی پردازش و انتقال پیدا نمی‌کنند و در نتیجه، تصویر با اختلال نمایش داده می‌شود.

علائم خرابی برد تیکان تلویزیون سونی

تشخیص خرابی برد تیکان تلویزیون در برندهای مختلف یک استثناء دارد و آن سونی است. تلویزیون‌های سونی دارای سیستم عیب یابی داخلی هستند و اگر خرابی برد تیکان تلویزیون سونی توسط این سامانه عیب‌یاب تشخیص داده شود، تلویزیون سونی خاموش شده و چراغ پاور تلویزیون 5 بار چشمک می‌زند.

به بیان ساده‌تر: تلویزیون‌های سونی دارای عیب‌یاب داخلی هستند. با فعال شدن این سیستم زمانی که یکی از قطعات داخلی تلویزیون معیوب می‌شود، تلویزیون خاموش شده و نسبت به قطعه معیوب، لامپ پاور تلویزیون شروع به چشمک زدن می‌کند. تعداد چشمک لامپ پاور تلویزیون سونی قطعه معیوب و محدوده ایراد را مشخص می‌کند.

5 بار چشمک زدن تلویزیون‌های سونی در اکثر مدل‌های LCD و LED نشان دهنده خرابی برد تیکان و یا پنل تلویزیون است. البته ممکن است نوع خرابی برد تیکان به گونه‌ای باشد که سیستم عیب یاب تلویزیون سونی فعال نشود. در این حالت خرابی برد تیکان به صورت ایرادهای مختلف بهم ریختگی تصویر ظاهر می‌شود.